مرتبط بودن نوع محصول با انتخاب شیوه آبیاری بسیار مهم است. هر نوع محصول ، نیاز های آبی مخصوص به خود را دارد و باید به منظور بهره وری بهتر، از شیوه متناسب با آن استفاده شود. در این راستا می توانید از فروشگاه های تخصصی که در این زمینه فعالیت می کنند از جمله گروه صنعتی آبین پلاست کمک بگیرید.
در ادامه تعدادی از انواع محصولات و شیوه های آبیاری مناسب آن ها را شرح می دهیم:
ارتباط نوع محصول با انتخاب بهترین شیوه آبیاری
گیاهان گلخانه ای
گیاهان گلخانه ای نیاز به آبیاری مداوم دارند. بهترین روش آبیاری این نوع گیاهان، آبیاری خاکی یا سیستم های آبیاری تراکمی می باشد. همچنین، استفاده از سیستم های آبیاری قطره‌ای در گلخانه ها به مدیریت دقیق آب و کاهش ضایعات کمک می‌کند.
مزرعه گندم
گندم معمولاً در مناطق خشک کاشته می شود. برای کاشت گندم، سیستم های آبیاری ای همچون آبیاری موضعی یا سیستم های تحت فشار مناسب هستند.
باغات میوه
برای باغات میوه، سیستم های آبیاری تراکمی یا تحت فشار ، مانند آبیاری تیکه ای یا اسپرینکلر ها، می تواند انتخاب مناسبی باشد. انتخاب شیوه آبیاری باید با توجه به نوع درختان میوه و وضعیت خاک انجام شود.
مزارع سبزیجات
برای سبزیجات نیز، سیستم های آبیاری قطره ای یا آبیاری تحت فشار قطره ای مثل اسپرینکلرها مناسب هستند. این سیستم ها به کاهش تبخیر آب کمک می کنند.
مزارع زیتون
برای زیتون هم، آبیاری موضعی با سیستم های آبیاری قطره ای مناسب است. این سیستم ها به کنترل مقدار آب و کاهش هدر رفت آب کمک می کنند.
در کل، انتخاب بهترین شیوه آبیاری را، باید بر اساس نوع محصول، شرایط آب و هوایی، و ویژگی های خاک انجام داد. همچنین، مدیریت مصرف آب و رصد دقیق نیاز های محصولات نیز مهم است تا بهره وری از منابع آبی به حداکثر برسد و از زیان های حاصل از هدر رفت آب جلوگیری شود.
بهترین نوع آبیاری در شرایط کم آبی فعلی چیست؟
در شرایط کم آبی، سیستم های آبیاری ای همچون آبیاری قطره ای، آبیاری موضعی، آبیاری تحت فشار و… می توانند بهترین روش برای آبیاری مزارع و باغات باشد. در ادامه تعدادی از این سیستم‌ها را برای استفاده در شرایط کم آبی معرفی می‌کنم:
آبیاری قطره ای
سیستم آبیاری قطره ای به طور مستقیم آب را به نقاط مشخص ریشه گیاهان می رساند. این روش بهینه سازی مصرف آب را از طریق کاهش هدر رفت آب و تبخیر رطوبت خاک ارتقاء می دهد.
آبیاری موضعی
در آبیاری موضعی، آب تحت فشار مشخصی به نقاط مورد نیاز گیاهان راه پیدا می کند. این روش علاوه بر استفاده بهینه از آب ، کاهش ضایعات آب را هم به همراه دارد.
آبیاری تحت فشار
آبیاری تحت فشار یک سیستم آبیاری نوین برای آبیاری مزارع و باغات به شمار می رود که در سال های اخیر بسیار رواج یافته است . در این سیستم ها توزیع آب در مزارع توسط لوله و با کمک فشاری که توسط پمپ یا اختلاف ارتفاع ایجاد می شود ، صورت می گیرد . مزیت های استفاده از این روش شامل توزیع نسبتاً یک نواخت آب در مزرعه و کاهش هدر رفت آب می شود.
امروزه می توانید با استفاده از تکنولوژی، میزان نیاز انواع گیاهان به آب را پیش بینی کنید و شاهد افزایش بهره وری از آب باشید.
همچنین، در شرایط کم آبی، مدیریت دقیق میزان و زمان آبیاری و اعمال روز به روز تغییرات مصرف آب بسیار مهم است. همینطور، به کار بردن اصولی مانند پوشش خاک با مواد آلی نیز می تواند به بهره وری منابع آبی کمک کنند.
انواع روش های آبیاری قطره ای که باید بدانید!
بهترین روش آبیاری، آبیاری قطره ای است که یکی از موثر ترین و کار آمد ترین روش های آبیاری مزارع و باغات است. که می توان روش های مختلفی را برای لوله کشی قطره ای زمین ها با توجه به فاکتور های مختلفی همچون شرایط اقلیمی منطقه، وضعیت آب، خاک و نوع محصول مد نظر به کار برد به گونه ای که هر کدام از این روش ها بهترین برایند را داشته باشند. از مهم ترین روش های آبیاری قطره ای می توان به موارد زیر اشاره کرد:
چیدمان دو ردیفه
در این روش از دو خط لوله که از لوله های 16 میلی متری تشکیل شده اند استفاده می شود که دارای قطره چکان هایی بر روی خود هستند. این قطره چکان ها به صورت منظم و یک پارچه آب را به ریشه گیاهان می رسانند. این روش معمولاً برای گیاهانی که دارای ریشه های وسیع هستند مورد استفاده قرار می گیرد. چرا که این گیاهان نیازمند آب بیشتری هستند.
همچنین فاصله کشت گیاهان از یکدیگر زمانی که از روش چیدمان دو ردیفه استفاده می شود بهتر است کمتر از سه متر باشد. لوله های آبیاری قطره ای نیز شامل لوله های پلی اتیلنی، لوله های خم ، لوله و اتصالات UPVC و … می باشد که در این گونه آبیاری کاربرد های متعددی دارند.
چیدمان یک طرفه
در این روش آبیاری آب توسط تنها یک خط لوله به قطر ۱۶ میلی متر که دارای قطره چکان هایی با فواصل مشخص است به ریشه گیاهان و درختان می رسد.
این لوله ها از یک طرف درختان یا گیاهان عبور داده می شود که برای هر ردیف کشت یک لوله فرعی نصب می‌شود که قطره چکان‌هایی با فواصل مناسب دارد. در این روش باید فاصله کشت گیاهان از هم حدود 2.5 متر باشد.
چیدمان حلقه ای (لوپ)
در آبیاری قطره ای حلقه ای، از یک طرف گیاهان یک خط لوله ۱۶ میلی متری عبور * * داده می شود که در نهایت لوله ها به پای گیاه می رسند. سپس با استفاده از یک سه راه فشاری 16 میلی متری یک خط لوله دیگر به خط لوله قبلی متصل می شود.
از این روش بهتر است برای کشت درختان جوانی که در فاصله های حدود 4 متر از هم قرار دارند استفاده کنید و اگر بخواهید برای درختان مسن تر استفاده کنید باید به تعداد قطره چکان ها اضافه شود.
قطره‌ای سفالی یا کوزه‌ای
این روش نیز بسیار مشابه روش های لوله کشی قطره ای یک ردیفه یا دو ردیفه می باشد و لوله های می توانند در سطح خاک یا کمی زیر خاک قرار بگیرند. در این روش قطره چکان‌ها جای خود را به سفال یا کوزه های خاصی می دهند که دارای طول حدودی ۱۵ تا ۲۵ سانتی متر و قطر تقریبی ۵ الی ۱۰ سانتی متری هستند.
این کوزه ها در عمق 40 سانتی متری خاک قرار داده می شوند و دور تا دور آن ها شن ریخته می شود و به خوبی آب مورد نیاز گیاهان را تأمین می کنند. در حقیقت لوله های پلیمری مورد استفاده در روش های آبیاری قطره ای می‌توانند مزیت های متعددی نسبت به سایر لوله ها داشته باشند و فاقد مشکلاتی از قبیل پوسیدگی یا خوردگی هستند.
آبیاری قطره ای نواری (تیپ)
روش آبیاری نواری یکی دیگر از روش های لوله کشی قطره ای است که در آن از نوار هایی به نام (تیپ) با ضخامت های کمی استفاده می شود. قطره چکان یا سوراخ های موجود بر روی این لوله فشاری باعث می شوند که آب به ریشه گیاه برسد.
این لوله ها انعطاف پذیری بالایی دارند و می توانند برای کشت انواع گیاهان از قبیل صیفی جات، گیاهان بوته ای یا ردیفی و درختان یک ساله، استفاده شوند. نوار هایی که در این روش استفاده می شوند شامل سه نوع نوار تیپ پلاک دار، نوار تیپ وسط دوخت و نوار تیپ بغل دوخت هستند.
آبیاری قطره ای زیرسطحی
این روش بسیار شبیه روش آبیاری با چیدمان دو ردیفه است و در آن مقداری از خاک اطراف گیاه برداشته می‌شود و لوله در زیر خاک دفن می شود. در این روش هم خاک می تواند تا 40 سانتی متر عمق داشته باشد.
سپس خط لوله ۱۶ میلی متری درون آن قرار داده می شود و در نهایت آب مورد نیاز گیاهان توسط قطره چکان های مخصوص به ریشه گیاهان منتقل خواهند شد.این روش از محبوبیت زیادی برخوردار است و در مناطقی که دارای منابع آبی محدود هستند رواج بسیار زیادی دارد.
بهترین روش آبیاری قطره ای درختان به چه صورت است؟
بهترین روش آبیاری قطره ای برای درختان با توجه به نوع درخت، شرایط خاک، منابع آبی، و نیاز های مخصوص هر منطقه متغیر است. اما در کل، می‌توان از عوامل زیر برای بهره وری بهتر آبیاری قطره ای درختان استفاده کرد:
نوع لوله های آبیاری قطره ای
برای درختان، استفاده از لوله های قطره‌ای با قطر 16 میلی متری می تواند مناسب باشد. این نمونه از لوله ها بصورت منظم مقدار آب مورد نیاز را به خوبی به ریشه درختان می رسانند و باعث سهولت در کار کشاورزان خواهند شد.گروه صنعتی آبین پلاست یکی از جامع ترین مراکز برای تهیه این گونه ملزومات می باشد.
تعداد و محل قرار گیری لوله ها
تعداد و مکان نصب لوله ها باید بر اساس اندازه و نیاز های هر درخت مشخص شود. برای مثال درختان بزرگ تر نیاز به تعداد بیشتری از لوله ها دارند.
منبع آبی
اطمینان حاصل کنید که منبع آب کافی برای تامین نیاز های آبی گیاهان خود را دارید. اگر منبع آب محدود باشد ممکن است در بعضی مواقع به مشکل بخورید برای مثال در آبیاری قطره ای درختان میوه ، اگر منبع آب محدود باشد و آب کافی به درخت نرسد، از کیفیت محصول نهایی کاسته خواهد شد.
تنظیمات آبیاری
میزان و زمان آبیاری باید بر اساس نیاز های گیاهان مختلف تنظیم شود. این نیاز ها نیز می‌تواند به دنبال تغییر فصل و اقلیم منطقه تغییر کند.
رصد و نظارت
نظارت دقیق بر فعالیت های آبیاری و رصد وضعیت درختان برای تشخیص به موقع مشکلات مهم است. به عنوان مثال ممکن است در قسمت قطره چکان های لوله ها گرفتگی ایجاد شود و آب کافی به درخت نرسد که این امر هم ضرر ها و مشکلات خود را به دنبال دارد. در نتیجه اگر هر گونه مشکلی در سیستم آبیاری یا رشد درختان رخ دهد، باید بلافاصله رفع شود.
4 منطقه در ایران که بیشتر از سیستم آبیاری قطره ای استفاده می کنند
استفاده از سیستم های آبیاری قطره ای در ایران در اکثر مناطق کشاورزی کشور رواج پیدا کرده است اما برخی مناطق بیشتر از دیگر مناطق از این سیستم ها بهره می برند، برای مثال آبیاری قطره ای در مناطق خشک یا در شرایط کم آبی بسیار بیشتر مورد توجه قرار می گیرد.
برخی از مناطقی که بیشتر از این روش استفاده می کنند عبارتند از:
استان خوزستان
خوزستان به عنوان یکی از مناطق کشاورزی مهم ایران، در زمینه آبیاری قطره ای بسیار فعال است. شرایط کم آبی و نیاز به بهره وری بیشتر آبی در این استان سبب شده تا سیستم های آبیاری قطره ای در این منطقه رایج باشند.
استان اصفهان
استان اصفهان نیز یکی از مناطقی است که در آن با توجه به شرایط آب هوایی سیستم های آبیاری قطره ای به عنوان روش اصلی آبیاری مزرعه ها و باغات استفاده می شوند.
استان فارس
استان فارس نیز در شرایط کم آبی به استفاده از سیستم های آبیاری قطره ای روی آورده است، به ویژه باغات مرکبات و باغات انگور این استان که نیاز حیاتی تری به آبیاری منظم دارند.
استان کرمان
شرایط خشک سالی و کم آبی در بسیاری از مناطق استان کرمان نیز ، مزرعه داران و کشاورزان را به استفاده از سیستم های آبیاری قطره ای ترغیب کرده است. توجه به این نکته حائز اهمیت است که استفاده از سیستم‌های آبیاری قطره‌ای در سراسر کشور در حال افزایش است و بهبود بهره‌وری منابع آبی و کاهش ضایعات آب از اهداف مهم کشاورزی در ایران محسوب می‌شود.
به طور کلی استفاده از سیستم آبیاری قطره ای در سراسر کشور در حال افزایش است و هدف آن نیز بهبود بهره وری از منابع آبی، کاهش هدر رفت آب و افزایش کیفیت محصولات کشاورزی می باشد.
