دلیل گرفتگی نوار تیپ ممکن است یکی از معضلاتی باشد که بسیاری از کشاورزان و یا باغداران با آن رو به رو شوند. سیستم آبیاری قطره‌ای با داشتن مزیت‌های بی شماری که دارد دارای معایبی نیز است که نمی‌توان از آن چشم پوشی کرد. گرفتگی قطره چکان‌های این سیستم و یا حتی سیستم آبیاری تحت فشار قطره‌ای در دسته معایب این سیستم قرار می‌گیرند.
در ادامه با آبین پلاست قصد داریم شما را با دلایل گرفتگی این سیستم بیشتر آشنا کنیم، علاوه بر این موضوع تمیز کردن نوار آبیاری قطره‌ای را نیز برای شما شرح داده‌ایم.
سیستم آبیاری قطره‌ای در دسته سیستم‌های نوین آبیاری مزارع و زمین‌های کشاورزی قرار گرفته است. لازم به ذکر است این سیستم به خودی خودی جز سیستم‌های آبیاری تحت فشار می‌باشد که امروزه در بسیاری از مزارع قابل مشاهده است. برخی از اصلی‌ترین مزیت‌های استفاده از این سیستم صرفه جویی در مصرف آب، کاهش رشد علف‌های هرز، افزایش بهره وری از زمین و کاهش رشد انواع قارچ و باکتری می‌باشد.
رایج‌ترین دلایل گرفتگی نوار تیپ‌ها چیست؟
دلیل گرفتگی نوار تیپ در این سیستم به صورت کلی به 3 دسته فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی دسته بندی شده است. از رایج‌ترین علل گرفتگی از نوع فیزیکی می‌توان به گرفتگی روزنه‌ها توسط ذرات ماسه اشاره کرد.
در ادامه شما را با شایع‌ترین دلایل گرفتگی نوار تیپ آبیاری قطره‌ای آشنا خواهیم کرد:
- این سیستم می‌تواند محیط بسیار مساعدی را برای رشد قارچ‌ها، باکتری‌ها و حتی جلبک‌ها فراهم کند. این امر به خودی خود می‌تواند باعث تجمع پیدا کردن این موارد در لوله کشی آبیاری قطره‌ای شود. به این نکته توجه داشته باشید این شرایط به دلیل وجود منگنز، آهن و سولفید در آب به وجود می‌آید.
- دلیل گرفتگی آبیاری تحت فشار قطره‌ای از نوع شیمیایی نیز می‌توان به رسوب مواد معدنی اشاره کرد. این شرایط تنها در موردی به وجود خواهد آمد که حلالیت مواد معدنی بسیار کم باشد. لازم به ذکر است حلالیت این مواد می‌تواند تحت تأثیر پارامترهای متنوعی اعم از دمای آب، PH آی و غلظت عناصر معدنی موجود در آب باشد.
- به این نکته توجه داشته باشید آبی که حاوی سطح بسیار بالایی از عناصر باشد و PH آن نیز بالاتر از 0.7 باشد می‌تواند از اصلی‌ترین دلایل گرفتگی نوار تیپ به شمار رود.
- افزودن کودهای شیمایی در کنار غلظت بالای مواد معدنی از دیگر دلایل مسدود شدن این سیستم به شمار می‌رود. در این شرایط تنها کافی است مقدار بسیار کمی اسید به لوله کشی تزریق شود تا بتوان PH آب را کاهش داد و از گرفتگی‌های شیمیایی این سیستم جلوگیری کرد.
عوامل که باعث گرفتگی می‌شوند
همان طور که در بالاتر نیز به این موضوع اشاره شد دلیل گرفتگی نوار تیپ به 3 دسته فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی دسته بندی شده است. این دسته بندی را به صورت مختصر می‌توان به شرح زیر بیان کرد:
گرفتگی نوار تیپ آبیاری قطره‌ای از نظر فیزیکی می‌تواند دلایل زیر را داشته باشد:
- سیلت
- شن و ماسه
- خاک رسو دیگر موارد معلق در آب
گرفتگی سیستم آبیاری قطره‌ای از نظر بیولوژیکی می‌تواند دلایل زیر را به همراه داشته باشد:
- حلزون‌ها
- جلبک‌ها
- پلانکتون‌ها
- انواع باکتری‌ها و…
گرفتگی لوله کشی آبیاری قطره‌ای از نظر مواد شیمیایی و معدنی می‌تواند به دلایل زیر بروز پیدا کند:
- هیدروکسیدها
- سولفیدها
- سیلیکات‌ها
- کلسیم
- منیزیم
- منگنز و آهن
چگونه از گرفتگی نوار تیپ آبیاری جلوگیری کنیم؟
شما می‌توانید با انجام دادن روش‌های بسیار ساده و کاربردی از بروز گرفتگی نوار تیپ آبیاری خود جلوگیری کنید. تنها کافی است نکات زیر را در نظر داشته باشید و آن‌ها را رعایت کنید:
- حداقل باید ماهانه یک بار لوله کشی سیستم آبیاری قطره‌ای شستشو داده شود. این امر می‌تواند از بروز گرفتگی در داخل لوله جلوگیری کند
- شما می‌توانید برای قطره چکان‌های سیستم خود ی درپوش مجزا خریداری کنید. این امر می‌تواند از مسدود شدن قطره چکان‌ها جلوگیری کند. علاوه بر این موضوع درپوش بر روی قطره چکان می‌تواند فشار داخلی لوله‌ها را افزایش داده و در نتیجه از بروز رسوب جلوگیری کند.
- در صورتی که سیستم آبیاری قطره‌ای در حال گرفتگی می‌باشد، تنها کافی است 3 الی 4 قطره اسید بسیار قوی اعم از سولفوریک اسید و یا هیدروکلریک اسید را به داخل قطره چکان بریزید. این امر به خودی خود از مسدود شدن قطره چکان جلوگیری می‌کند.
- در صورت خرید تیوپ و لوله برای این سیستم بهتر است آن‌ها را از نوع مرغوب و باکیفیت خریداری کنید. آبین پلاست با داشتن بهترین تجهیزات آبیاری تحت فشار قطره‌ای می‌تواند شما را یاری رساند. صیقلی بودن داخل لوله‌های این سیستم می‌تواند از رشد هر نو میکروارگانیسم‌ها جلوگیری کند.
- برای جلوگیری از مسدود شدن سیستم می‌توانید به سراغ خرید فیلتراسیون باکیفیت و قوی نیز بروید
اصول تمیز کردن نوار تیپ‌های قطره‌ای چگونه است؟
امروزه روش‌های متنوعی برای تمیز کردن نوار آبیاری قطره‌ای به وجود آمده است. قبل از آن که شما شروع به تمیز کردن این سیستم کنید بهتر است در خصوص دلیل گرفتگی نوار تیپ کمی تحقیق کنید، زیرا پی بردن به دلیل می‌تواند به خودی خود به رفع این محدودیت کمک کند.
برخی از اصول تمیز کردن این سیستم به شرح زیر است:
شستشوی اسیدی
در بالاتر نیز به این نکته اشاره شد که شما می‌توانید با استفاده از چند قطره اسید رسوبات آهکی، کلسیم و باقی مانده کود و دیگر مواد مغذی را به راحتی برطرف کند.
اسیدهایی اعم از اسید هیدروکلریک، اسید سولفوریک، اسید نیتریک و فسفریک در این راه می‌توانند کمک شایانی کنند. از دیگر روش‌های شستشوی اسیدی می‌توان به استفاده از اکسیدهای آهن اشاره کرد.
این دسته از روش‌های تمیز کردن لوله کشی سیستم آبیاری قطره‌ای برای دلایلی اعم از جلبک‌ها و دیگر مشکلاتی که مواد آلی به وجود می‌آیند مناسب خواهد بود. در هنگام استفاده از این روش رعایت نکات ایمنی فراموش نشود تا از بروز اسید سوختگی و یا برخورد آن با تجهیزات اصلی جلوگیری شود.
شستشوی پراکسید
از دیگر موادی که در این راه می‌توانند به تمیز کردن سیستم آبیاری تحت فشار قطره‌ای کمک کند پراکسید هیدروژن می‌باشد. پراکسید هیدروژن به خودی خود یک ماده اکسید کننده بسیار قوی می‌باشد. این ماده با واکنش پذیری بسیار بالایی که دارد در کنار آزاد کردن اکسیژن از خود می‌تواند مواد آلی موجود در لوله کشی را اکسید کند.
این روش می‌تواند باعث برطرف کردن انسدادهای حاصل از لجن بیولوژیکی و باکتری‌های آلی کمک کند. به این نکته توجه داشته باشید استفاده از پراکسید هیدروژن برای برطرف کردن مسدودی‌ات معدنی مناسب نخواهد بود. در هنگام استفاده از این روش بهتر است نکات ایمنی را در نظر داشته باشید. تماس مستقیم این ماده با کود و دیگر مواد شیمیایی می‌تواند باعث بروز واکنش حرارتی شود و در نهایت منجر به انفجار در مخزن شود.
شستشوی کلر
از دیگر روش‌های تمیز کردن این سیستم می‌توان به استفاده از کلر اشاره کرد. کلر می‌تواند مواد آلی و جلبک‌های موجود در این سیستم را به راحتی برطرف کند و سیستم آبیاری را از مسدودی‌ات نجات دهد. به این نکته توجه داشته باشید کلر به عنوان یک ماده خطرناک و سمی شناخته شده است،
در نتیجه به این نکته توجه داشته باشید که بعد از استفاده از این ماده ممکن است با ترکیب شدن با گندزدا و مواد آلی ترکیبات سرطان زا متنوعی اعم از تری کلرومتان را به وجود آورد. این ماده برای زندگی موجودات و گیاهان یک خطر جدی به شمار می‌رود و باید با احتیاط هر چه تمام‌تر از آن استفاده کرد.
شما می‌توانید در خصوص مشاوره گرفتن و حتی استفاده از هر یک از این مواد با کارشناسان ما در آبین پلاست تماس حاصل کنید.
نکات ایمنی تمیز کردن نوار تیپ‌های قطره‌ای
در صورتی که شما قصد دارید یکی از روش‌های بالا را برای تمیز کردن نوار تیپ این سیستم مورد استفاده قرار دهید باید برخی از نکات ایمنی را در نظر داشته باشید. این نکات عبارت‌اند از:
- استفاده از عینک‌های ایمنی مناسب
- استفاده از دستکش‌های لاستیکی مقاوم در برابر اسید و…
- استفاده از لباس مجهز که توانایی پوشش کل بدن را داشته باشد
- در هنگام کار با هر یک از مواد بالا به این نکته توجه داشته باشید که به هیچ عنوان بر روی پوست شما ریخته نشود. در صورت تماس ناحیه را 15 دقیقه در زیر آب سرد نگه داری
- بعد از اتمام کار با مواد باید سیستم را مجدداً راه اندازی کنید تا اسید و مواد باقی مانده به صورت کامل دفع شوند
توصیه‌هایی در خصوص گرفتگی سیستم آبیاری قطره‌ای و نوار تیپ‌ها
برای تمیز کردن سیستم خود نکات زیر می‌تواند شما را یاری رسانند:
- یک برنامه منظم برای تمیز کردن سیستم داشته باشید
- در صورتی که شما برای اولین بار قصد تمیز کردن این سیستم را دارید بهتر است از یک کارشناس با تجربه در این زمینه کمک بگیرید
- در صورت نیاز به رفع گرفتگی بهتر است در ماه‌هایی انجام شود که هوا معتدل و یا خنک باشد، زیرا استفاده از مواد بالا می‌تواند باعث حل شدن نمک‌های خاک شود و شوری خاک را افزایش دهد
- تزریق و شستشوی سیستم باید حداقل 1 ساعت قبل از شروع آبیاری انجام شود و 2 ساعت قبل از اتمام آبیاری به پایان برسد
- منبع آبیاری خود را بررسی کنید و آب آبیاری را حتماً آزمایش کنید
- فیلتراسیون مناسب را برای سیستم خود در نظر داشته باشید
- با کارشناسان این حوزه در آبین پلاست مشورت داشته باشید تا بتوانید مواد مورد نیاز برای شستشو و نگهداری مناسب را به خوبی بشناسید و از آسیب به سیستم و حتی زمین خود جلوگیری کرده باشید
- PH آب باید همواره بررسی شود
- به این نکته توجه داشته باشید در روش‌های بالا حتماً مواد باید به آب تزریق شوند و نه بالعکس
ارتباط کیفیت آب و گرفتگی لوله‌های آبیاری قطره‌ای چیست؟
یکی از اصلی‌ترین و رایج‌ترین دلیل گرفتگی نوار تیپ می‌توان به کیفیت آب اشاره کرد. کیفیت آب برای آبیاری در این سیستم از اهمیت بسیار بالایی برخوردار شده است، زیرا مواد معلق و محلول در منبع آب می‌تواند در گرفتگی خطوط لوله و حتی قطره چکان‌ها تأثیر مستقیمی داشته باشند.
فرایند گرفتگی این سیستم یک فرایند بسیار آهسته و مداوم خواهد بود که می‌تواند هم زمان چند دلیل گرفتگی نوار تیپ وجود داشته باشد. هر چه این دلایل بیشتر باشند بدون شک احتمال گرفتگی در خطوط و نوار تیپ نیز افزایش خواهد داشت.
با توجه به گفته کارشناسان آبین پلاست کیفیت آب در آبیاری و ارتباط آن با دلیل گرفتگی نوار تیپ به 3 دسته زیر تقسیم بندی شده است:
عوامل فیزیکی شامل کلیه مواد غیر آلی موجود در آب
شن و ماسه (250-50 میکرومتر)، سیلت (50-2 میکرومتر) و رس (کمتر از 2 میکرومتر) و…
مواد آلی یا بیولوژیکی موجود در آب آبیاری
جلبک‌ها، باکتری‌ها، ژئوپلانگتون‌ها، حلزون‌ها و…
مواد معدنی و شیمیائی موجود در آب
کاتیون‌های فلزات سنگین (کلسیم، منیزیم، آهن و منگنز) و آنیون‌های کربنات، هیدروکسید، سیلیکات و سولفید.
یکی از اصلی‌ترین و ابتدایی‌ترین گام در خصوص رفع گرفتگی این سیستم شناسایی دلیل گرفتگی نوار تیپ در منبع آب کشاورزی می‌باشد. در این مرحله کشاورز و یا باغبان باید میزان سازگاری کیفیت آب برای آبیاری را با این سیستم مورد بررسی قرار دهد. برای این کار نیز تنها کافی است آب مورد نظر را مورد برسی و آزمایش قرار داد.
